እንቶሽ፤ 102 ግጥምታት (Entosh)

እንቶሽ፤ 102 ግጥምታት፡ እኩባት ግጥምታት ዮናስ ወልደሩፋኤል (ቀሺ)

ጸወታ ቃላት፡ ኣዝየ ዝፈትዎ ጸወታ እዩ። “ክልተ” ብኣሃዝ ክጸሓፍ ከሎ፡ 2 እዩ። ብፊደል ክጸሓፍ ከሎ ግን፡ ሰለስተ እዩ ዝኸውን። ከመይ እንተ በልኩም፡ ክ+ል+ተ እናድመጽና፡ንነፍሲ–ወከፍ ፊደል ንፍቀዶ። “ሽዳ” ንዝብል ቃል፡ ካብቲ “ሸደደ” ዝብል ግሲ ኣበጊስና ክንርእዮ ከለናን፡ ካብቲ “ሽዳ” ዝብል ስም ኣበጊስና ክንርእዮ ከለናን፡ ክልተ በበይኑ ዝትርጉሞም ሓሳባት‘ዩ ዝህበና። “ክሉ፡ ክሉ ግዳ፡ ቀልቢ ኣልቦ ዶ ኰይነ ዝምነ ንሽዳ” ሓንቲ ካብተ ብጸወታ ቃላት እተሃንጻ ግጥምታት እያ።

ኣብ ዓውዲ ሓሳብ ዘተኰራ፡ “ወጀብጀብ ዘለ ሓሳብ፡” “እቲ ትርጕም ትርጕም እናደለየኒ፡” “ኣሎ ሓሳብ፡ ኣብ ማሕዩር ዝበለየ” ዝዓይነተን ግጥምታት ድማ ገለ ካብ ትሕዝቶ እዛ መጽሓፍ እዩ። ጽሉል ሕቶ፡ ጥዑይ መልሲ፡ ወይ ብኣንጻሩ፤ ጥዑይ ሕቶ ጽሉል መልሲ፣ “ሰዓበኒ ቢልካ፡ ኣይትታዕነን እንቶሽ፡ ክብረትካ ዶ ኣይኰነን እንተ በዝሐ ባዶሽ፧” ወዘተ ተጠቓሊሎም ኣለዉ።

እንቶሽ – ባዶሽ፡ ብኣተሓባባእ ጸጸር ዝጽወት፡ ባህላዊ ጸወታ ጓሶት እዩ። ኣብታ ተጨቢጣ ዘላ ኢድ፡ “ገለ የልቦን” ንምባል፤ “ባዶሽ፡” ትብል። “ገለ ነገር ኣሎ፡” ንምባል ድማ፤ “እንቶሽ፡” ትብል። ስለዚ ከምቲ ምስላ እንግሊዝ፡ “ካብ ብዘይ ገለስ፡ ገለ ሒደት ደኣ፡” ንምባል፡ ቁንጣሮ ካብ ግጥምታተይ ሒዘ፡ “እንቶሽ” እብል ኣለኹ።